علل پیدایش حجاب
با توجه به تاریخچه ذکر شده و همچنین موضوعات اخیر این سوال در ذهن پدید می آید که علل پیدایش حجاب چه بوده است ؟ من در ابتدا به دلیل حساسیت موضوع و وجود فلسفه های گوناگون در هر دو طرف موافق و مخالف با این پدیده در ابتدا به این موضوع از منظر جوامع غیر اسلامی می پردازم و سپس در سر فصل بعدی به تفصیل علل پیدایش حجاب از نظر اسلام را شرح میدهم .
کلا ? نوع نظر مختلف در مورد پیدایش حجاب در جوامع غیر اسلامی ذکر شده است ، این نظرات از قرار زیر اند :
? – میل به ریاضت کشیدن ( بعد فلسفی ) : که بر اساس آن چون عده ای نتیجه همه بدیها را در معاشرت با زن و همچنین شهوترانی میدانستند با محدودکردن زن در پوشش و خانه نشین کردن آن سعی بر کاستن این عواقب داشتند ، نمونه این تفکر را میتوان در مکتب بودیسم و درکشورهای شرقی آسیا از جمله هند و چین مشاهده کرد .
? – عدم امنیت و عدالت اجتماعی ( بعد اجتماعی ) : عده ای معتقدند که در جوامع قدیم چون امنیت و عدالت اجتماعی وجود نداشته ، لذا حجاب برای مصونیت زن از تجاوز یا تصاحب ، صاحبان زور و قدرت ، ابداء شده است ، نمونه این تفکر را میتوان در ایران باستان و جوامعی که حرمسراها در آنها بسیار بوده اند ، دید .
? – پدر سالاری و حس مالکیت برای استثمار زن ( بعد اقتصادی ) : افرادی که این عامل را از جمله عوامل پیدایش حجاب میدانند ، معتقدند که روح پدر سالاری و حس مالکیت مردان بر زنان برای استثمار آنان و کنترل و بهره کشی اقتصادی از آنها بعد از گذشت دوران کمونیزم جنسی در تاریخ ، موجب پیدایش حجاب شده است ، نمونه این تفکر را نیز میتوانید در غرب و طرفداران کمونیزم ، مشاهده کرد .
? – حسادت و خودخواهی مردان ( بعد اخلاقی ) : عده ای که به این عامل معتقدند ، میگویند که چون مردان بر مردان دیگر هم نوع خودشان رشک میورزیدند ، لذا برای جلوگیری از اینکه زنشان مورد توجه مرد دیگری قرار گیرد ، آن را در پوشش محدود میکردند ، نمونه این تفکر را میتوان در جوامع بدوی اروپا مشاهده کرد .
? – واقعیت وجودی خود زنان ( بعد روانی ) : افرادی که به این عامل معتقدند ، می گویند چونکه زنان از گذشته به دلیل کمبود توان جسمانی شان نسبت به مردان و همچنین مسائلی دیگر احساس حقارت می کردند ، لذا با پوشاندن و مخفی کردن خود ، سعی داشتند براین عامل روانی شان چیره شوند ، نمونه این تفکر را میتوانید در تعالیم دین یهود و ایران باستان مشاهده کرد .
خوب ، حال که با انواع ? گانه عوامل پیدایش حجاب از نظر مخالفین این امر و همچنین جوامع غیر اسلامی آشنا شدید ، ممکن است که به این نتیجه برسید که ” پس با این اوصاف علل پیدایش حجاب در دین اسلام نیز وابسته به یکی از عوامل فوق است ” یا اینکه این سوال در ذهنتان نقش ببدند که ” پس نظر اسلام در مورد حجاب چگونه است و آیا این عوامل در پیدایشش نقش داشته اند یا خیر ؟ ” ، اگر که درست حدس زده باشم ، باید خدمتتان معروض بدارم که همه عوامل ? گانه از نظر اسلام مترودند و علل پیدایش حجاب در اسلام به طور کلی با همه عوامل فوق متفاوت است که در ادامه به شرح آنها میپردازم
، فقط قبل از پرداختن به آنها علل مترود بودن این نظریات را به اختصار متذکر میشوم که :
? – از نظر اسلام ریاضت کشیدن و دروری جستن از نعمات و لذات دنیوی ، امری منع شده می باشد و به طور کلی در تمامی قوانین اسلام جانب اعتدال در بهره وری از مواهب دنیوی رعایت شده و تند روی در هر صورتی منع شده است ، لذا این عامل در پیدایش حجاب اسلام نقشی نداشته است .
? – در زمان جاهلیت ، امنیت جنسی در عربستان برقرار بوده و تنها چیزی که وجود نداشته امنیت اجتماعی بوده است که آن هم ناشی از زندگی قبیله ای بوده ، پس این عامل نیز در پیدایش حجاب اسلامی نقشی نداشته است .
? – اسلام هرگز نخواسته است که زن بره کش اقتصادی مرد باشد ، این را به وضوح میتوان از بین دستورات و قوانین اسلامی مشاهده کرد . ( رجوع شود به مقررات ازدواج ، دیه و ….. در قوانین اسلامی ) .
? - در اسلام ، دو رویکرد برای مردان تعریف شده است ، حسادت و غیرت و برای زنان یک حس به عنوان حسادت ، لذا اسلام رویکرد حسادت را چه در زنان و چه در مردان به شدت ناپسند می داند و با آن مقابله کرده است و قوانیی را که وضع کرده گواه بر این اند ، اما حس غیرت که برای پاسبانی از کیان خانواده است را در مورد مرد تعریف کرده است ، که این حس غیرت با آن حس حسادت که از عوامل پیدایش حجاب میباشد ، تفاوتها بسیار دارد که میتوانید برای برسی آن به مراجع مختلف اجتماعی و مذهبی مراجعه فرمایید ( در مقالات بعدی به تفصیل توضیح داده خواهد شد ) .
? – قوانین اسلام برای زنان که خود نشانگر احترام اسلام به زنان ، به عنوان موجوداتی همسان با مردان است و خود حضور زن در جوامع گذشته اسلامی نیز گواهی بر این مدعاست ، لذا از این جهت هم این عامل ، مسبب پیدایش حجاب در اسلام نبوده است .